ประวัติวัดบวรนิเวศวิหารวัดบวรนิเวศวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นเอก ชนิดราชวรวิหาร ตั้งอยู่ต้นถนนตะนาวในบัดนี้ ในกำแพงพระนคร สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ
กรมพระราชวังบวรสถานมงคลในรัชกาลที่ ๓ ทรงสร้างใหม่ในรัชกาลนั้น ระหว่าง พ.ศ.๒๓๖๗ และพ.ศ. ๒๓๗๕ (ปีระหว่างอุปราชาภิเษกและสวรรคตของ
สมเด็จพระบวรราชเจ้าพระองค์นั้น) ใกล้กับวัดรังษีสุทธาวาส ที่สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ ทรงสถาปนาขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๓๖๖ ซึ่งต่อมาภายหลัง
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเห็นว่าร่วงโรยมาก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รวมเข้ากับวัดบวรนิเวศวิหารเสีย เมื่อ พ.ศ.๒๔๕๘
ซึ่งในปัจจุบันยังคงเรียกส่วนที่เป็นวัดรังษีสุทธาวาสมาเดิมว่า “คณะรังษี”
วัดนี้ เดิมเรียกว่า “วัดใหม่” น่าจะได้รับพระราชทานชื่อวัดบวรนิเวศ เมื่อพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ ทรงอาราธนาสมเด็จพระอนุชาธิราช
เจ้าฟ้ามงกุฎฯ ซึ่งทรงผนวชเป็นพระภิกษุประทับอยู่วัดสมอราย (คือวัดราชาธิวาสในปัจจุบัน) เสด็จมาอยู่ครองเมื่อพ.ศ.๒๓๗๙ สมเด็จพระบวรราชเจ้า
พระองค์นั้น เสด็จสวรรคตเมื่อต้นพ.ศ.๒๓๗๕ เมื่อเสด็จสวรรคตแล้วพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ ไม่ได้ทรงตั้งเจ้านายพระองค์ใดพระองค์หนึ่งขึ้นเป็น
กรมพระราชวังบวร (ไม่ได้ทรงตั้งจนตลอดรัชกาล) และเมื่อทรงอาราธนาสมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้าฟ้ามงกุฎฯ เสด็จมาอยู่ครองวัดใหม่ ก็ได้โปรดให้เสด็จ
เข้าไปทรงเลือกของในพระบวรราชวังก่อน มีพระประสงค์สิ่งใด พระราชทานให้นำมาได้ ข้อนี้มีหลักฐานสมจริง พระไตรปิฎกฉบับวังหน้าที่วัดนี้ มีกรอบ
และผ้าห่อสายรัดอันวิจิตร กรอบเป็นทองคำลงยาก็มี เป็นถมตะทองก็มี เป็นงาสลักก็มี ประดับมุกก็มี เป็นของประณีตเกินกว่าทำถวายวัด เข้าใจว่าเป็นหนังสือ
ที่ทรงสร้างไว้สำหรับพระราชวังบวร แม้อ่างศิลาในวัดนี้ก็เป็นชนิดเดียวกันกับในพระบรมมหาราชวังชั้นใน ของเหล่านี้บางทีจะทรงเลือกเอามาในครั้งนั้นก็ได้
การที่โปรดให้เข้าไปทรงเลือกของในพระราชวังบวรและพระราชทานชื่อวัดที่เสด็จประทับอยู่ว่า “วัดบวรนิเวศวิหาร” ย่อมเป็นเหมือนประกาศให้รู้ว่า ทรงเทียบ
สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้ามงกุฎฯ ไว้ในฐานะกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ตำแหน่งมหาอุปราช เพื่อป้องกันความสำคัญผิดในการสืบราชสมบัติ เพราะคำว่า
“บวรนิเวศ” เทียบกันได้กับ “บวรสถาน” ซึ่งเป็นพระราชวังที่ประทับของสมเด็จกรมกพระราชวังบวรสถานมงคลที่เรียกกันว่า “วังหน้า” อีกอย่างหนึ่ง วัดนี้เรียกสั้นๆ
ว่า “วัดบน” เทียบกันได้กับ “วังบน” อันเป็นคำเรียกพระบวรราชวังอีกชื่อหนึ่ง
ท้องพระโรงพระตำหนักเพ็ชร ปัจจุบันใช้เป็นห้องจัดแสดงนิทรรศการ
หน้าพระอุโบสถ
วัดบวรนิเวศวิหาร ตั้งอยู่ที่ ถนนพระสุเมรุ แขวงบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ชมรายละเอียดเพิ่มเติม
http://www.watbowon.com
