งานร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์ ชุด “พระบารมีล้นเกล้า พระพุทธเจ้าหลวง”

โอกาสสำคัญเพียง ๕ วัน กับการแสดงมหรสพสมัย ร. ๕ ครั้งยิ่งใหญ่
ร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์  ชุด “พระบารมีล้นเกล้า พระพุทธเจ้าหลวง”







สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ จัดกิจกรรมพิเศษ ร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์  ชุด “พระบารมีล้นเกล้า พระพุทธเจ้าหลวง”  อย่างยิ่งใหญ่ เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติและน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสครบ ๑๐๐ ปีแห่งการสวรรคต ที่บริเวณลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์ ๒๐ – ๒๔ ต.ค. และในอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์ ๒๐ ต.ค. –   ๗ พ.ย.
คุณวีนา  โปรานานนท์ หัวหน้าฝ่ายโครงการพิเศษ สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ กล่าวว่า “การจัดกิจกรรมพิเศษของ ร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์ ชุด ‘พระบารมีล้นเกล้า พระพุทธเจ้าหลวง’ ในครั้งนี้  เราได้คัดสรรทุกเรื่องอย่างพิถีพิถัน ซึ่งนอกจากจะให้ความเพลิดเพลินแล้ว   ยังสอดแทรกเกร็ดความรู้ต่างๆ ที่น่าสนใจมากมาย ทั้งในห้องนิทรรศการหมุนเวียนและในส่วนของกิจกรรมที่ลาน      พลับพลามหาเจษฎาบดินทร์ โดยนำเสนอมหรสพยอดนิยมในสมัยรัชกาลที่ ๕ อย่างละครดึกดำบรรพ์        ที่แสดงโดยคณะจุลชาติ นาฏยะ พร้อมทั้งการเสวนาเกี่ยวกับการละครไทยในยุคนั้น และการแสดงหุ่นกระบอกจากบ้านตุ๊กกะตุ่น หุ่นกระบอกไทย ซึ่งเป็นลูกศิษย์ของครูชื้น สกุลแก้ว ศิลปินแห่งชาติ ทายาทเจ้าของคณะหุ่นกระบอกที่มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ ๕ นอกจากนี้ยังมีการสาธิตงานฝีมือจากโรงเรียนช่างฝีมือในวัง และอาหารชาววังตำรับ ม.ล. เนื่อง นิลรัตน์ ทั้งหมดจะจัดในบรรยากาศตลาดโบราณ ที่บริเวณลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์  เพียง ๕ วันเท่านั้น  ตั้งแต่ ๒๐–๒๔ ตุลาคมนี้  เวลา ๑๗.๐๐–๒๑.๐๐ น.  ส่วนในอาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์จะจัดนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติที่มีการนำเสนออย่างน่าสนใจ การแสดงและกิจกรรมทั้ง ๒ จุดไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการเข้าชม”
นายเสริมคุณ  คุณาวงศ์ ผู้อำนวยการฝ่ายผลิต ร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์ ให้รายละเอียดว่า “ที่ห้องนิทรรศการหมุนเวียน อาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์ จะนำเสนอพระราชประวัติและพระราช    กรณียกิจอันเป็นคุณูปการแก่ประเทศไทยและพสกนิกรทุกหมู่เหล่า ตลอดระยะเวลา ๔๒ ปีแห่งการครองราชย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการรักษาเอกราชของแผ่นดินในยุคขยายอาณานิคม  การพัฒนาประเทศในด้านต่างๆ  โดยมีเทคนิคพิเศษที่ชวนให้ติดตาม อาทิ Interactive Shadow ฉายภาพหนังสือบนฉากหลัง ให้ผู้ชมเลือกพลิกเปิดหนังสือในหน้าต่างๆ ได้  พร้อมทั้งจัดฉายภาพยนตร์เฉลิมพระเกียรติ“สยามินทร์   พระยศยิ่งยง” ด้วยเทคนิค ๔ มิติ  ความยาวประมาณ ๔๐ นาที  วันละ ๑๑ รอบๆละ ๖๐    ที่นั่ง  นำแสดงโดย น็อต-วรฤทธิ์  เฟื่องอารมย์ และ จอย-รินลณี ศรีเพ็ญ นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมให้ผู้มาชมร่วมถ่ายภาพย้อนยุค ส่งเข้าอีเมล์ได้ทันที   ตั้งแต่วันที่ ๒๐ ตุลาคม –  ๗ พฤศจิกายน เวลา ๑๑.๐๐ น. – ๒๐.๐๐ น. เว้นวันจันทร์ ส่วนวันเสาร์-อาทิตย์ เปิดตั้งแต่ ๑๐.๐๐ น.”    
   ในส่วนของการแสดงละครดึกดำบรรพ์นั้น “ครูจุล” - อ. จุลชาติ อรัณยะนาค ครูชำนาญการพิเศษ วิทยาลัยนาฏศิลป์ ให้ข้อมูลว่า “เป็นรูปแบบของละครสมัยใหม่เมื่อกว่า ๑๐๐ ปีก่อน  ที่เจ้าพระยาเทเวศรวงศ์วิวัฒน์ อธิบดีกรมมหรสพ ร่วมกับสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และคณะ ได้ปรับประยุกต์จากโอเปร่าที่ท่านได้ชมที่ยุโรป ทำ ให้เป็นละครที่ผู้แสดงต้องร้องเองรำเองทั้งหมด ทั้งยังมีจุดเด่นในเรื่องของฉากและเทคนิค แสง สี เสียง  จัดการแสดงครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๔๒ เพื่อต้อนรับพระราชอาคันตุกะ จากนั้นก็ได้รับความนิยมอย่างมากด้วยความแปลกใหม่ทันสมัย แต่เฟื่องฟูอยู่เพียง ๑๐ ปีก็จำเป็นต้องหยุดลงเนื่องจากเจ้าพระยาเทเวศรฯ ล้มป่วยและถวายบังคมลาออกจากราชการ  ปัจจุบันนับว่าหาชมระดับเต็มรูปแบบที่มีครบทั้งฉากและการใช้เทคนิคได้น้อยมาก  โดยในครั้งนี้เราเลือกแสดงเรื่องอุณรุท ตอนพระจักรกฤษณ์ทรงครุฑ ตามต้นฉบับของสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศฯ ที่มีการสอดแทรกโขน ระบำ การขับเสภา ฯลฯ ให้ดูไม่น่าเบื่อ และพยายามยึดตามขนบดั้งเดิมเกือบทั้งหมด โดยใช้นักแสดงเป็นผู้หญิงล้วนแบบละครใน  ยกเว้นครุฑกับตลกเท่านั้น ซึ่งแม้ว่าจะเป็นเรื่องยากที่ผู้หญิงต้องรับบทผู้ชาย และมีฉากรบด้วย   ทั้งยังต้องร้องเพลงโบราณที่เอื้อนเยอะ  แต่ทุกคนก็ทุ่มเทฝึกซ้อมกันอย่างเต็มที่ และภูมิใจมากที่มีส่วนร่วมในงานนี้”
   ด้าน คุณนิเวศ  แววสมณะ ผู้ก่อตั้ง บ้านตุ๊กกะตุ่น หุ่นกระบอกไทย กล่าวว่า “เราพยายามสืบสานศิลปะการแสดงหุ่นกระบอกที่สมัยพระพุทธเจ้าหลวงนับว่าเป็นยุคทองของมหรสพประเภทนี้  ด้วยจุดเด่นที่เป็นการรวบรวมศิลปะแขนงต่างๆ ไว้ด้วยกัน  ทั้งการสร้างตัวหุ่นกระบอกที่เป็นงานหัตถศิลป์อันวิจิตร      การเชิดหุ่นซึ่งต้องประกอบท่ารำเป็นนาฏศิลป์ที่งดงาม ทั้งยังต้องมีการร้องเพลงและการเจรจาประกอบ   โดยส่วนใหญ่ใช้ภาษาง่ายๆ แบบชาวบ้าน และมีการเดินเรื่องที่กระชับรวดเร็วจึงได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในสมัยนั้น  ครูชื้น–ศิลปินแห่งชาติ ผู้ถ่ายทอดศิลปะการเชิดหุ่นให้พวกเราก็เป็นลูกของนายเปียก ประเสริฐกุล เจ้าของคณะหุ่นกระบอกที่มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ ๕  และเคยอยู่ในคณ ม.ร.ว. เถาะ  พยัคฆเสนา มหาดเล็กของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพด้วย       เราจึงพยายามอนุรักษ์และสืบสาน ให้ดีที่สุด  โดยเฉพาะท่ารำโบราณต่างๆ   เช่น  การรำเพลงใบ้คลั่ง  เป็นต้น   สำหรับการแสดง ๕ วันนี้    เราเปลี่ยนเรื่องเปลี่ยนตอนทุกวันไม่ซ้ำกันเลย  ได้แก่ เรื่องพระรถ-เมรี ตอนลวงนางเมรี ตอนนางเมรีขี้เมา (อกแตกตาย)  กับเรื่องพระสุธน-มโนห์รา ตอนมโนห์ราบูชายัญ  ตอนพระสุธนตามหานางมโนห์รา  และตอนพระสุธนเลือกคู่ เพลงที่นำมาใช้ประกอบขับร้องโดย อ. ดวงเนตร  ดุริยพันธุ์ ซึ่งถือว่าเป็นแบบฉบับที่สำคัญของการร้องเพลงสำหรับหุ่นกระบอกไทย  และยังได้รับเกียรติจากศิษย์เอกของครูชื้น คือครูแอ๊ด-มณเฑียร  ฟักเทศ ผู้มีฝีมือการเชิดหุ่นที่สวยงาม ละเมียดละไม มาร่วมในการแสดงครั้งนี้ด้วย”

๒๐ – ๒๔ ตุลาคมนี้ พลาดไม่ได้กับการแสดงมหรสพครั้งสำคัญที่จัดเพียง ๕ วัน ส่วนนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ และภาพยนตร์ “สยามินทร์ พระยศยิ่งยง” ที่จะจัดถึง ๗ พฤศจิกายน  จาก ร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์  ชุด “พระบารมีล้นเกล้า พระพุทธเจ้าหลวง”   ผู้สนใจเข้าชมได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย  สอบถามรายละเอียดได้ที่  โทร. ๐๘ ๐๙๕๐ ๙๗๒๗ และ ๐๘ ๐๙๑๓ ๓๖๐๐ หรือ www.rattanakosin-heritage.com
“ร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์” จะจัดนิทรรศการหมุนเวียน และกิจกรรมต่างๆ ที่น่าสนใจเป็นประจำทุกเดือน จนถึงเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๕๔    ที่ห้องนิทรรศการหมุนเวียน   อาคารนิทรรศน์รัตนโกสินทร์  และลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์ ติดตามรายละเอียดได้จาก www.rattanakosin-heritage.com, www.nitasrattanakosin.com,  facebook/ ร้อยนิทรรศน์ยลรัตนโกสินทร์