กรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ เดินหน้าพัฒนาคุณภาพน้ำชุมชน จังหวัดลำปาง
กรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เดินหน้าพัฒนาคุณภาพน้ำชุมชน โดยได้นำเทคโนโลยีที่ได้ผ่านการวิจัยเรื่อง การผลิตสารกรองสนิมเหล็กในน้ำและการผลิตเครื่องกรองน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค ทั้งในระดับครัวเรือนและระดับชุมชน ลงพื้นที่ฝึกอบรมถ่ายทอดให้แก่ชุมชน ระหว่างวันที่ 29-2 สิงหาคม 2557 ในพื้นที่เทศบาลตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง โดยมีผู้แทนจากหมู่บ้านในเขตเทศลาบาลตำนบลน้ำโจ้เข้ารับการฝึกอบรม 30 คน ซึ่งเมื่อฝึกอบรมครบตามหลักสูตรจะได้รับประกาศนียบัตรสามารถเป็นวิทยากรชุมชนและได้รับเครื่องกรองน้ำสำหรับครัวเรือนสำหรับการสาธิตต่อเนื่อง รวมทั้งยังติดตั้งระบบผลิตน้ำดื่มสำหรับชุมชนเพื่อเป็นต้นแบบและใช้ผลิตน้ำดื่ม น้ำใช้สำหรับชุมชนด้วย นายชัยวัฒน์ ธานีรัตน์ นักวิทยาศาสตร์ชำนาญการพิเศษ หัวหน้ากลุ่มวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยี กล่าวว่า กรมวิทยาศาสตร์บริการ ได้ให้ความสำคัญและมุ่งเน้นการนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สนับสนุนการแก้ปัญหา การช่วยยกระดับเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น โดยเฉพาะเรื่อง น้ำ เป็นปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต ใช้ทั้งการอุปโภคบริโภค ซึ่งประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ที่มีน้ำประปาใช้จะไม่มีปัญหา แต่ยังมีประชาชนอีกมากที่อาศัยอยู่นอกพื้นที่การประปานครหลวงหรือการประปาส่วนภูมิภาค ใช้น้ำที่มีอยู่ตามธรรมชาติ ที่อาจมีสิ่งต่างๆ ละลายหรือเจือปนอยู่ ทำให้น้ำไม่มีคุณภาพตามมาตรฐาน บางพื้นที่เมื่อนำมาดื่มอาจมีอันตรายต่อสุขภาพได้ ที่ผ่านมาได้ลงพื้นที่สำรวจปัญหาและเก็บตัวอย่างน้ำมาทดสอบในห้องปฏิบัติการ ของกรมวิทยาศาสตร์บริการ ทั้งด้านจุลชีววิทยา หาจุลินทรีย์ที่ชี้วัดสุขลักษณะ หาจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรค และทดสอบทางด้านกายภาพและเคมี เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำว่าเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานหรือไม่ ถ้าเป็นน้ำบาดาลใต้ดิน ยังพบว่ามีสารสนิมเหล็กและสารประกอบอื่นปนเปื้อน ซึ่งการซื้อเครื่องกรองน้ำและสารกรองสนิมเหล็กในน้ำมีราคาค่อนข้างสูง เพราะต้องนำเข้าสารกรองจากต่างประเทศ กรมวิทยาศาสตร์บริการได้เข้ามามีส่วนช่วยเหลือแก้ไขปัญหาสารปนเปื้อนในน้ำ ให้ชุมชนได้ใช้น้ำสะอาดปราศจากสารปนเปื้อนเพื่อสุขอนามัยที่ดี โดยบูรณาการทำงานร่วมกับหน่วยงานในพื้นที่ เช่น อบจ. อบต. หรือ เทศบาลตำบล จัดฝึกอบรมถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีสู่ชุมชนเพื่อช่วยแก้ปัญหา เรื่องการพัฒนาคุณภาพน้ำ เป็นการถ่ายทอดเทคโนโลยีการทำเครื่องกรองน้ำ และการทำสารกรองสนิมเหล็ก ที่สามารถใช้ได้ในครัวเรือนและในระบบผลิตน้ำดื่มของชุมชน ซึ่งเครื่องกรองนี้สามารถใช้ได้กับน้ำดิบ ทั้งน้ำใต้ดิน น้ำบ่อซึม หรือน้ำผิวดินที่อยู่ในแม่น้ำ ลำคลอง หนอง บึง เครื่องกรองนี้มีขั้นตอนการทำงาน คือ ขั้นตอนแรก กำจัดสารแขวนลอย และฆ่าเชื้อโรคในน้ำ ขั้นตอนที่สอง เป็นการปรับปรุงคุณภาพน้ำให้เป็นน้ำอ่อน สูบน้ำจากขั้นตอนแรก ผ่านท่อกรองที่บรรจุสารกรองสนิมเหล็ก เพื่อกำจัดตะกอนเหล็กที่ละลายน้ำออก ผ่านท่อกรองที่บรรจุถ่านกัมมันต์ เพื่อกำจัดกลิ่น สี คลอรีน และสารอินทรีย์ที่อยู่ในน้ำ และผ่านท่อกรองที่บรรจุเรซิน เพื่อกำจัดหินปูน ความกระด้างของน้ำ จากนั้นน้ำจะผ่านระบบกรองใสและระบบฆ่าเชื้อโรคด้วยแสงยูวีและปล่อยน้ำสะอาดที่มีคุณภาพดื่มได้สู่ถังน้ำเพื่อให้ประชาชนนำไปบริโภคต่อไป ทั้งนี้ การพัฒนาคุณภาพน้ำชุมชน โดยถ่ายทอดเทคโนโลยี เรื่อง การผลิตสารกรองสนิมเหล็กในน้ำและการผลิตเครื่องกรองน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคในระดับครัวเรือนและระดับชุมชน มีเป้าหมายลงพื้นที่ฝึกอบรมถ่ายทอดให้แก่ชุมชนครอบคลุมทุกภูมิภาค ทั้งภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก และ ภาคใต้ คาดหวังสร้างวิทยากรตัวคูณเป็นผู้แทนจากชุมชนประมาณ 500 คน เพื่อถ่ายทอดความรู้การพัฒนาคุณภาพน้ำได้อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งยังติดตั้งระบบผลิตน้ำดื่มสำหรับชุมชนเพื่อเป็นต้นแบบและใช้ผลิตน้ำดื่มน้ำใช้สำหรับชุมชนด้วย
