ปัญหาในเขตร้อน
“เพื่อนผมบนแผ่นดินใหญ่คิดว่าชีวิตผมเหมือนอยู่บนสวรรค์ เพราะบ้านอยู่ฮาวาย
เหมือนได้พักร้อนตลอดเวลา นั่งจิบไหมไทย โยกย้ายส่ายสะโพก โต้คลื่น จะบ้ารึไง”
– แมต คิง
ตัวละคร แมต คิง ของจอร์จ คลูนี่ย์ คือตัวละครตัวหนึ่งของผู้กำกับ อเล็กซานเดอร์ เพย์น ที่ไม่ได้สมบูรณ์แบบและกำลังเดินทางผ่านโลกแห่งความบ้าคลั่ง อารมณ์หวานปนขม และความน่าประหลาดใจทั้งหลาย เขาไม่ใช่ทั้งพระเอกและผู้ร้าย คิงเป็นคนแบบที่เขาไม่อยากเป็น เช่นเดียวกับตัวละครครูขี้อิจฉาของ แมทธิว บรอเดอริก ในภาพยนตร์เรื่อง Election ตัวละครชายวัยปลดเกษียณผู้หมดอาลัยตายอยากของ แจ็ค นิโคลสัน ในภาพยนตร์เรื่อง About Schmidt และตัวละครนักท่องเที่ยววัยกลางคนผู้สับสนในชีวิตและตระเวนชิมไวน์ในชนบทของ พอล จิอาแม็ตติ ในภาพยนตร์เรื่อง Sideways ลูกสาวหัวรั้นของเขาไม่เชื่อใจเขา ภรรยาผู้ประสบอุบัติเหตุของเขาแอบมีชู้ แถมญาติถังแตกยังมองเขากับที่ดินเหมือนแหล่งเงินแหล่งทอง ซ้ำร้าย เขายังถูกรายล้อมด้วยทิวทัศน์อันเขียวชอุ่ม อุดมสมบูรณ์ และงดงาม ซึ่งตรงข้ามกับความปั่นป่วนในใจตอนนี้ อย่างไรก็ตาม ทั้งหมดนี้ทำให้แมตได้ค้นพบสัจธรรม ซึ่งอาจจะตะขิดตะขวง ขบขัน และบางครั้งก็ไร้แก่นสารอยู่บ้าง แต่ก็เปลี่ยนความคิดของเขาเกี่ยวกับความรัก ความเป็นพ่อ และการเป็นมนุษย์ไปอย่างสิ้นเชิง
อเล็กซานเดอร์ เพย์น หลงใหลเหตุการณ์ประหลาดแบบนี้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งอาจทำให้ขำ เศร้า หรือตาสว่างในเวลาเดียวกัน เมื่อเขาอ่านนิยายเรื่อง The Descendants ของ คาอุย ฮาร์ท เฮมมิงส์ เขาก็ต้องมนต์ความแตกต่างอันคมคายของหนังสอทันที เพราะเรื่องราวนั้นว่าด้วยผู้ชายคนหนึ่งที่ต้องรับมือกับข่าวร้าย คนเข้าใจยาก และการตัดสินใจครั้งสำคัญในชีวิต
“ผมชอบนิยายเรื่องนี้เพราะเรื่องราวที่สะเทือนอารมณ์และเกิดขึ้นในสถานที่แปลกตา” เพย์นกล่าว “เรื่องนี้อาจจะเกิดขึ้นที่ไหนก็ได้ แต่ที่ทำให้ผมสนใจก็เพราะฉากหลังของมันคือสังคมชนชั้นสูงในฮาวาย มันเป็นที่ที่จำเพาะเจาะจง แต่ก็เป็นสากล”
“ในแง่การทำหนัง มันน่าสนใจมาก เพราะผมไม่เคยเห็นโฮโนลูลูในหนังมาก่อน เราเคยเห็นนิวยอร์ก ชิคาโก แอลเอ ไมอามี่ และซีแอตเติล แต่ไม่เคยเห็นที่นี่ในหนัง วิถีชีวิตในฮาวายนั้นโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งนั่นแหละที่ผมสนใจ ผมชอบหนังที่มีสถานที่จำเพาะเจาะจง ผมเริ่มทำหนังที่โอมาฮา จากนั้นก็ไปซานตาตาบาบาร่า และมาจบที่ฮาวาย”
เฮมมิงส์สามารถถักทอวัฒนธรรมฮาวายเข้าไปในเรื่องราวของชายผู้สับสนที่ตะเกียกตะกายไถ่ชีวิตตัวเองคืนเพราะเธอเติบโตในครอบครัวฮาวายที่ไม่ค่อยเหมือนครอบครัวอื่น ในฐานะลูกสาวบุญธรมของแชมป์กีฬากระดานโต้คลื่นและนักการเมืองท้องถิ่น เฟร็ด เฮมมิงส์ จูเนียร์ เมื่อเธอเริ่มเขียนเรื่องสั้น เธอใส่แก่นเรื่องเกี่ยวกับครอบครัว ที่ดิน ประวัติศาสตร์ และมรดกตกทอด เดิมที The Descendants เป็นเรื่องสั้น (ตีพิมพ์ในชื่อ “The Minor Wars”) ที่เฮมมิงส์เริ่มเขียนโดยให้ สก็อตตี้ ลูกสาวคนสุดท้องของเรื่องเป็นตัวเล่าเรื่อง ก่อนจะกระโดดมาเล่าเรื่องในมุมมองของชายวัยกลางคนอย่าง แมต คิง
การที่เธอเสี่ยงทำอย่างนั้นพลิกทุกอย่างจากหน้ามือเป็นหลังมือ เรื่องราวและนิยายไม่ได้เกี่ยวกับแค่กลุ่มคนแรงๆ ทำเรื่องของตัวเองอีกต่อไป แต่เป็นเรื่องของพ่อคนหนึ่งที่เรียนรู้ที่จะรักษาครอบครัวตนเองเอาไว้
“ทันทีที่ฉันเปลี่ยนไปเล่าในมุมมองของแมต เรื่องก็เข้าที่เข้าทาง” เฮมมิงส์กล่าว “เขาต้องเผชิญความสับสนมากมาย”
ความสับสนเหล่านั้นทำให้ชื่อนิยายมีสองนัยยะ มันไม่ได้หมายความถึงแค่เทือกเถาเหล่ากอของคิงเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการค้นพบความหมายของการเป็นลูกหลานชาวฮาวายและความหมายของลูกหลานที่มีต่อเขา เฮมมิงส์สร้างตัวละครแมตขึ้นมาเพื่อสะท้อนภาพพลเมืองกลุ่มหนึ่งของฮาวายที่สืบเชื้อสายมาจากการแต่งงานข้ามเผ่าพันธุ์ระหว่างมิชชันนารีผิวขาวและเจ้าของที่ดินกับราชนิกุลฮาวาย และความมั่งคั่งของคนเหล่านี้มาจากระบบยึดครองที่ดิน อย่างที่แมตบอก ย่าทวดของเขาคือเจ้าหญิงมากาเร็ต คีอาโลฮีลานี ทายาทสายตรงคนสุดท้ายของกษัตริย์คาเมฮาเมฮา ที่รักกับ เอ็ดเวิร์ด คิง นายธนาคารฮาโอเล(ภาษาฮาวายแปลว่าคนขาวหรือชาวต่างชาติ) ทุกวันนี้แมตจึงใช้ชีวิตเป็นทนายความอยู่ในโฮโนลูลูโดยมีรากเหง้าซับซ้อนอยู่บนเกาะแห่งนี้ เช่นเดียวกับชาวฮาวายหลายคน เขาเป็นฮาปา-ฮาโอเล หรือลูกครึ่งฝรั่งผิวขาว ที่ไม่ค่อยปลื้มกับตัวตนของตนเองเท่าไหร่
สิ่งนี้ทำให้นิยายของเฮมมิงส์ซับซ้อนขึ้นอีกระดับ เพราะลึกๆ แล้ว แมตไม่ได้กังวลแค่เรื่องที่ภรรยาแอบสวมเขาให้หรือจะเลี้ยงลูกยังไง แต่เขายังกังวลว่าลูกหลานชาวฮาวายของเขาจะมองเขายังไงด้วย หนังสือได้รับการตีพิมพ์ในปี 2009 และได้รับคำชมจากนักวิจารณ์ในทันที หนังสือพิมพ์ New Yorker กล่าวชมในทำนองว่า “เฮมมิงส์เล่าเรื่องในมุมมองของตัวละครเอกที่เป็นชายวัยกลางคนผู้สับสนในชีวิตได้อย่างน่าทึ่ง เขาทั้งแข็งกร้าวและอ่อนไหว หัวเราะเยาะตัวเองแม้ตอนที่ไล่คว้าชีวิตตัวเองคืน”
เมื่อเฮมมิงส์รู้ว่า เอล็กซานเดอร์ เพย์น สนใจจะดัดแปลงนิยายของเธอเป็นภาพยนตร์ เธอแทบไม่อยากเชื่อหูตัวเอง “ฉันเทบจะดิ้นตาย” เธอหัวเราะ “คือเขาเป็นผู้กำกับขวัญใจฉัน ฉันชอบหนังแบบที่เขาทำ”
หลังจากคุยเรื่องดัดแปลงนิยายของ คาอุย เฮมมิงส์ กับมือเขียนบทหลายคน สุดท้ายเหล่าผู้อำนวยการสร้างจากบริษัท Ad Hominem ก็เลือกทีมเขียนบทอย่าง แนท แฟ็กสัน และจิม แรช ซึ่งเป็นนักแสดงประจำอยู่ที่ Groundling Theatre พวกเขาเขียนบทภาพยนตร์ที่ได้รับคำชมอย่าง The Way Back ซึ่งเป็นผลงานที่แสดงให้เห็นถึงความสามารถในการเปลี่ยนอารมณ์ไปมาระหว่างตลกและเศร้า เหมาะสมที่จะเขียนบทให้ The Descendants
ทุกคนที่ได้อ่านบทหนังดัดแปลงชั้นยอดของพวกเขารู้สึกชื่นชอบ แต่เมื่อเพย์นตัดสินใจที่จะกำกับหนังเรื่องนี้เอง เขาตั้งใจว่าทางที่ดีที่สุดที่จะเข้าถึงเรื่องราวคือการดัดแปลงหนังสือเรื่องนี้ด้วยตัวเอง
เพย์นเล่าเรื่องโดยแบ่งโครงสร้างเป็นการเดินทางคู่ขนานของครอบครัวคิงสู่เมืองคาวายอิเพื่อตามหาตัวชู้รักของเอลิซาเบธ และการเดินทางมาเยี่ยมเอลิซาเบธที่นอนโคม่าอยู่ของเพื่อนและญาติของเธอ การเดินทางครั้งนี้นำไปสู่การสารภาพบาป การเปิดเผยความลับและความรู้สึกที่เก็บซ่อนไว้ ซึ่งอาจไม่มีใครล่วงรู้เลยก็ได้
“สิ่งหนึ่งที่เราได้รู้จากการมาเยือนฮาวายคือคนที่นี่รู้ชาติกำเนิดของตัวเองดีกว่าคนที่อื่น” ผู้อำนวยการสร้าง จิม เบิร์ก กล่าว “ทุกคนรู้ว่าครอบครัวของตนเองมาถึงฮาวายครั้งแรกเมื่อไหร่ ซึ่งบางครั้งก็นับย้อนไปกว่าหกถึงเจ็ดชั่วอายุคน พวกเขามีความรู้สึกที่ลึกซึ้งต่อสถานที่แห่งนี้ เรารู้เรื่องนี้จากทายาทชาวฮาวายตัวจริงที่เป็นเจ้าของที่ดินลักษณะเดียวกับแมต”
เฮมมิงส์ประทับใจการดัดแปลงเป็นภาพยนตร์ “ฉันไม่กังวลว่าอเล็กซานเดอร์จะเปลี่ยนนั่นเปลี่ยนนี่ เพราะเขาเข้าใจโทนของหนังสือ ซึ่งแค่นั้นแหละที่ฉันสนใจ เขารู้ว่ามันตลกและเศร้าในเวลาเดียวกัน และฉันดีใจที่เขาใช้เวลาทำความรู้จักฮาวาย”
เพย์นและทีมสร้างคิดไว้ตั้งแต่ต้นว่าจำเป็นต้องเลี่ยงเส้นทางที่นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ชอบไป เพื่อที่จะได้สัมผัสความเป็นฮาวายแบบคนท้องถิ่น และเมื่อทำแบบนั้น พวกเขาก็ได้เข้าใจว่า “ชนรุ่นหลัง” มีความหมายอย่างไรบนเกาะแห่งนี้ที่ซึ่งบรรพบุรุษเป็นจุดเชื่อมสำคัญในห่วงโซ่ประวัติศาสตร์ที่มีชีวิต สิ่งนี้ช่วยขับเน้นประเด็นที่ว่า แมต คิง ตระหนักได้ว่าเขาไม่รู้สึกผูกพันกับผืนดินที่เขาเป็นเจ้าของ ทั้งอดีตและอนาคตของมัน
เพย์นยังไว้วางใจให้เฮมมิงส์เป็นไกด์นำทางสู่การผสมผสานที่น่าทึ่งของวัฒนธรรมอเมริกันและฮาวายที่อบอวลอยู่ในชีวิตประจำวันบนเกาะ ตั้งแต่การเมือง ประเพณี และความสัมพันธ์ “ตอนไปถ่ายหนังที่เกาะนั้น เฮมมิงส์ช่วยเราหลายอย่าง เพราะเป็นถิ่นของเธอ เธอรู้จักผู้คน และสามารถช่วยตรวจสอบข้อเท็จจริงได้ ขณะเดียวกัน อเล็กซานเดอร์ก็สามารถถ่ายทอดไอเดียให้คาอุยฟังเพื่อให้แน่ใจว่าไอเดียนั้นเหมาะสมกับตัวละคร” เบิร์กกล่าว เราต้องการปกป้องผลงานของเธอ เพราะเราเชื่อในหนังสือของเธอ”
“การเล่าเรื่องของอเล็กซานเดอร์มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว” เบิร์กกล่าว เขากลับมาร่วมงานกับผู้อำนวยการสร้าง จิม เทย์เลอร์ ซึ่งเคยร่วมงานกันมาถึง 5 ครั้ง “ไม่จำเป็นต้องบอกว่านี่คือหนังของอเล็ก ซานเดอร์ เพย์น แต่หนังแต่ละเรื่องของเขาก็แตกต่างกัน ผมรู้สึกว่า The Descendants คือผลงานที่แตกต่างจากเรื่องก่อนๆ ของเขามากที่สุด มันมีเรื่องราวและตัวละครที่ยอดเยี่ยม แต่สิ่งที่ทำให้หนังโดดเด่นคือมันเปิดกว้างให้ตีความ ไม่มีตัวละครตัวไหนที่ถูกหรือผิดร้อยเปอร์เซ็นต์ มันไม่ใช่หนังที่ทุกคนดูแล้วคิดเหมือนกัน แต่เป็นหนังที่คนดูมีส่วนร่วมและมองในมุมของตัวเอง”
