ไทยเปิดตัวสารานุกรมสีสำหรับนักออกแบบเป็นเจ้าแรกในอาเซียน
ศูนย์เศรษฐกิจสร้างสรรค์ มหาวิทยาลัยมหิดล โชว์ผลงาน สร้างสารานุกรม และตารางสีอาเซียน เป็นครั้งแรก หวังเอื้อนักออกแบบไทยต่อยอดผลงานก้าวสู่การเป็นนักออกแบบระดับภูมิภาค สนับสนุนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (Creative Thailand) ภายใต้นโยบายไทยแลนด์ 4.0
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุรพงษ์ เลิศสิทธิชัย ผู้อำนวยการศูนย์เศรษฐกิจสร้างสรรค์ มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดเผยว่า ในการจัดทำ "สารานุกรมและตารางสีอาเซียน" นี้ เพื่อให้ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนได้มีมาตรฐานเดียวกันสำหรับการใช้สีในงานออกแบบ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์ และพัฒนาสารานุกรม และตารางสีอาเซียนให้มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว อีกทั้งยังเป็นการสร้างศักยภาพ ยกระดับ และเพิ่มขีดความสามารถด้านการออกแบบและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ และเพื่อให้เกิดความเข้าใจในโลกทัศน์ของประชาคมอาเซียนสามารถถ่ายทอดความคิดและสื่อสารเข้าใจตรงกันด้วย
สำหรับแนวคิดการจัดทำสารานุกรมสีอาเซียน เกิดมาจากการศึกษาคำเรียกสีของประเทศต่างๆ ในอาเซียน ที่มีการตั้งชื่อคำเรียกสี มาจากวัสดุกำเนิดสีทางธรรมชาติ หรือลักษณะสีของพืช หรือสัตว์ในแต่ละพื้นที่ โดยมีมโนทัศน์เรื่องสีที่ผูกพันธ์กับคติความเชื่อ สะท้อนถึงคุณค่าทางวัฒนธรรมของแต่ละประเทศได้เป็นอย่างดี เช่น การใช้สีบางสีในบางประเทศถือว่าเป็นสีของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ไม่ควรนำมาใช้กับรองเท้า เป็นต้น ดังนั้นการศึกษาและทำความเข้าใจในคุณค่าของสีของแต่ละประเทศ สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่ผู้ผลิตสินค้าและบริการในการทำตลาดที่เหมาะสมกับแต่ละประเทศได้ จึงเกิดเป็นโครงการจัดทำสารานุกรมสีอาเซียนขึ้นมา เพื่อเผยแพร่องค์ความรู้เรื่องสีดังกล่าว พร้อมทั้งทดลองทำการผลิตสินค้าตัวอย่างจากสีอาเซียน เป็นต้นแบบในการสร้างมูลค่าให้สินค้าต่างๆได้จริง
"กลุ่มอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ หรือ Creative Thailand เป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมเป้าหมายภายใต้นโยบายประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0) การจัดทำสารานุกรมฯ นี้ ยังเป็นการแสดงความพร้อมของประเทศไทย ซึ่งจากการศึกษาวิจัยเรื่องสีอาเซียน ยังไม่มีข้อมูลชี้ชัดว่ามีประเทศใดที่ได้ทำการรวบรวมข้อมูลคำเรียกสี ใน 10 ประเทศอาเซียนเพื่อการนำไปพัฒนาต่อยอดเชิงการออกแบบ จึงถือว่าประเทศไทยมีโอกาสเป็นประเทศแรกที่มีความคิดที่จะใช้สีอาเซียนให้เกิดความสำคัญเชิงธุรกิจขึ้นมาเป็นรูปธรรมจากโครงการนี้" ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุรพงษ์ กล่าว
ด้านความสำคัญของสารานุกรมสีอาเซียน คือการสร้างความตระหนักและความเข้าใจในความแตกต่างของวัฒนธรรมในประเทศอาเซียนจากพื้นฐานของสีที่เหมือนและแตกต่างกันไป เพื่อสามารถใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการผลิตสินค้าที่มีความเหมาะสมกับอัตลักษณ์ของแต่ละประเทศได้ จึงมุ่งเน้นที่จะสร้างสารานุกรมนี้ให้กลุ่มนักออกแบบเป็นกลุ่มเป้าหมายหลัก ในการนำไปสร้างผลิตภัณฑ์ หรือพัฒนาต่อยอดเป็นสื่อโฆษณาสมัยใหม่ได้
ขณะเดียวกัน ยังเป็นโอกาสของนักออกแบบไทยในอนาคตอันใกล้นี้ เนื่องจากสื่อ Social Media มีอิทธิพลต่อการใช้ชีวิตของคนในยุคปัจจุบันมาก มีข้อมูลอยู่ในสื่อมากมายที่สามารถหาได้โดยง่ายแต่ขาดการยืนยันหรือการันตีความถูกต้องเหมาะสม ทำให้การตัดสินใจในบางเรื่องขาดความน่าเชื่อถือ อาจส่งผลถึงผลงานการออกแบบที่ไม่ได้รับการยอมรับจากลูกค้า หรือบางกรณีทำให้เสียหายได้ โดยเฉพาะนักออกแบบรุ่นใหม่ที่มุ่งเจาะตลาดประเทศใหม่คือ กัมพูชา ลาว เมียนมา เวียดนาม (CLMV) นั้น มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง สามารถเข้าใจลูกค้าอย่างแท้จริงได้ หากนักออกแบบไทย มีข้อมูลเช่นสารานุกรมสีอาเซียนในการนำไปใช้พัฒนาต่อยอดผลงานการออกแบบได้ ก็จะเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้คนไทยสามารถเข้าถึงตลาดได้ดีขึ้น
ส่วนการนำไปต่อยอดของสารานุกรมสีอาเซียน ได้นำมโนทัศน์ของสีประจำประเทศในอาเซียน 10 ประเทศ รวมกับลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะชาติ มาทดลองผลิตสีและลวดลายตัวอย่างเพื่อนำมาประยุกต์ใช้กับสินค้าและผลิตภัณฑ์ประเภท เสื้อผ้า เครื่องประดับ ของใช้ในบ้าน และกระเบื้องเซรามิคส์ เพื่อทำเป็นต้นแบบให้นักออกแบบไทยและเจ้าของธุรกิจที่เกี่ยวข้อง ได้เห็นถึงประโยชน์และการนำสีอาเซียนไปต่อยอดสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ซึ่งในการทำโครงการนี้ ยังได้รับความสนใจจากเจ้าของผลิตภัณฑ์ ในการนำสีและลวดลายอาเซียนไปใช้ในการพัฒนาสินค้า เช่น กลุ่มสปา ได้นำไปปรับปรุงการนำเสนอผลิตภัณฑ์ และการพัฒนาบรรจุภัณฑ์, กลุ่มสินค้าด้านแฟชั่น ได้มีการนำสีไปใช้ในสินค้าประเภทกระเป๋าและรองเท้า เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม การออกแบบงานต่างๆ ในปัจจุบันนั้น มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องใช้สี เข้ามาเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่ง ในการนำมาใช้ เพื่อที่ให้ชิ้นงาน หรือผลงานที่จัดทำขึ้นนั้นมีแรงดึงดูด มีความน่าสนใจยิ่งขึ้น ขณะเดียวกัน ประเทศไทย ก็เป็นหนึ่งในประเทศสมาชิกอาเซียน ซึ่งมีผลต่อทั้งด้านการค้า ธุรกิจ และการคมนาคมต่างๆ จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง หากมีความรู้ถึงคำเรียกและความหมาย ซึ่งนอกจากการทำสารานุกรมตารางสีอาเซียนแล้ว ยังได้สร้างแอพพลิเคชั่นสีอาเซียน เพื่อรองรับการใช้งานบนโทรศัพท์มือถือด้วย โดยจุดเด่นของแอพฯ นี้คือ ช่วยในการเลือกสี ที่ถูกต้องตามความเหมาะสม เข้ามาใช้ได้อย่างสวยงามในงานออกแบบ และสามารถบ่งบอกสีของแต่ละประเทศได้ชัดเจน เพราะสีแต่ละประเทศมีความหลากหลายและสวยงามในตัวเอง รวมทั้งมีการให้ความหมายที่ต่างกันออกไป หากนักธุรกิจ นักออกแบบกราฟิกและผลิตภัณฑ์ นักเรียน – นักศึกษา รวมทั้งประชาชนที่สนใจ ต้องการศึกษา หรือใช้ประโยชน์จากตารางสี ก็สามารถเข้าไปที่แอพพลิเคชั่นตารางสีอาเซียน เพื่อที่นำชุดสีที่จัดทำขึ้นไปใช้ ให้ถูกต้องและเกิดประโยชน์ต่อผลงาน และส่งผลดีต่อนักออกแบบภายในกลุ่มประเทศอาเซียนด้วย
