เรื่องย่อ: เพลงรักบ้านนา
บทพระนิพนธ์ หม่อมเจ้าทิพยฉัตร ฉัตรชัย
กำกับการแสดง บริพันธ์ ชัยภูมิ
บทโทรทัศน์ นันทนา วีระชน
ผลิตโดย บริษัท ดีด้า วิดีโอ โปรดักชั่น จำกัด
ออกอากาศทางไทยทีวีสีช่อง 7
เรื่องย่อ
ทวน และ เมิน ลูกศิษย์ หลวงตา แห่งวัดบ้านนา ต่างเป็นเด็กกำพร้าที่หลวงตาเก็บมาเลี้ยงไว้ด้วยข้าวก้นบาตรจนเติบโต ทั้งสองเดินทางกลับมาถึงบ้านนา หลังหายตัวไปนานเกือบสิบปี ทำให้เป็นที่โจษขานกันในหมู่ชาวบ้านนาว่าทั้งสองไปติดคุก ทวนและเมินกลับมาถึงบ้านนาในวันเวลาเดียวกัน ก็พบกับ ศรีไพร ลูกสาวคนเล็กของ นายพร และนางสด ซึ่งเพิ่งจะเรียนจบเกษตรสาขาพืชสวน กลับมาเป็นชาวนาที่บ้านนา ศรีไพรกำลังพาผู้หญิงแก่ไปคลอดลูก แต่รถบุโรทั่งของทวนกับรถแต๋นของเมินกลับจอดขวางไว้ ทำให้ต้องช่วยกันทำคลอดอย่างโกลาหล และศรีไพรก็ไม่ชอบหน้าหนุ่มทั้งสอง เมื่อรู้ว่าทั้งทวนและเมินต่างเคยหลงรัก ศรีแพร พี่สาวผู้เป็นนางงามท้องถิ่นคนเดียวกัน
ด.ช.แสน รีบวิ่งไปแจ้งข่าวกับหลวงตาว่าทวนและเมินกลับมาแล้ว เนี้ยว ลูกสาว เจ๊กตง ซึ่งเคยหลงรักทวน ดีอกดีใจที่ทวนกลับบ้านนา ขณะที่เจ๊กตงต้องรีบกีดกันเพราะรังเกียจคนคุกเช่นทวนและเมิน ไม่ต้องการมาเป็นเขย
หลวงตาให้ทวนและเมินไปปลูกเพิงอยู่หลังป่าช้าของวัด พร้อม ทอก และ หมอก ลูกศิษย์วัด โดยมี มหาเฉื่อย มัคทายกประจำวัดคอยดูแลทั้งสอง เมินรีบไปหาศรีแพรที่บ้าน กลับถูกนายพรและนางสดกีดกันไม่ให้พบกับศรีแพร เพราะทั้งสองต่างหวงลูกสาว
ศรีแพรเป็นลูกสาวคนโตที่นายพรหวังจะให้แต่งงานกับ ชิงชัย ลูกชาย เศรษฐีบุญช่วย นายพรชอบความร่ำรวยเพราะคิดว่าเงินจะทำให้ศรีแพรมีความสุข แต่ศรีแพรแอบรักเมินมาตั้งแต่ทั้งสองเริ่มเป็นหนุ่มสาว เมินมีฐานะเป็นเด็กวัด ทวนทำตัวเป็นคู่แข่งของเมิน ทั้งสองต่างสงสัยกันและกันว่าต่างหายไปไหนกันมาเกือบสิบปี แต่ทั้งสองก็ต่างปกปิดความจริง และต่างเริ่มต้นแข่งขันกันเพื่อที่จะได้หัวใจของศรีแพร โดยมีศรีไพรคอยกันท่าชายหนุ่มทั้งสองเพราะเห็นว่าเป็นคนไม่ดี เป็นคนไม่เอาถ่าน ประวัติเป็นคนขี้คุก และทำตัวไร้สาระไปวัน ๆ
ศรีไพรลูกสาวคนเล็กของนายพรและนางสด เป็นผู้หญิงห้าว ๆ ที่เรียนจบปริญญาแต่กลับมาเป็นชาวนา ศรีไพรเห็นว่าชาวบ้านนาตกอยู่ใต้อิทธิพลของเศรษฐีบุญช่วย ที่หาประโยชน์จากชาวนาอย่างเอารัดเอาเปรียบ จึงต่อต้านเศรษฐีบุญช่วยและชิงชัย มีชาวนาเป็นพวกอยู่จำนวนหนึ่ง เมื่อเศรษฐีบุญช่วยรู้เข้าจึงประกาศให้ชาวนากู้เงินเพิ่ม ชาวนาจึงหันไปเป็นพวกของเศรษฐีบุญช่วยทั้งหมด ทำให้ศรีไพรต้องต่อสู้อย่างโดดเดี่ยวโดยมีนายพรเป็นแนวร่วมเท่านั้น วันหนึ่ง ศรีไพรมีเรื่องกับพวกของชิงชัย ทวนและเมินเข้าช่วย ศรีไพรจึงเกิดความคิดที่จะชวนทวนและเมินเป็นพวก แบบหลอกใช้ โดยให้ทั้งสองพิสูจน์ความแข็งแกร่งด้วยการไถนาด้วยควาย ชื่อไฉไลเฉิด
เจ้าไฉไลเฉิดเป็นควายตัวผู้ อายุแก่ชรา แต่แสนรู้ เป็นคู่ใจของศรีไพรและด.ช.แสน ทั้งสองหาทางกลั่นแกล้งทวนและเมิน เพราะรู้ว่าการที่เมินและทวนทำตัวเป็นพวกเพราะต้องการจีบพี่สาว เนี้ยวเอาข้าวมาส่งทวนที่ท้องนาทุกวัน เจ๊กตงคอยตามมาขัดขวางเพราะไม่ต้องการให้เนี้ยวแต่งงานกับคนที่ชาวบ้านนาลือกันว่าเขาไปติดคุก แต่ไม่มีใครรู้ความจริงว่า เขาทั้งสองหายไปทำอะไรมานานเกือบสิบปี หลวงตาเจ้าอาวาสก็ไม่รับรู้ ไม่ให้ความกระจ่างกับชาวบ้าน หลวงตามักใช้ความหูตึง ทำให้เศรษฐีบุญช่วยต้องควักเงินทำบุญคราวละมากๆ เพื่อบำรุงศาสนาทั้งที่เป็นคนขี้เหนียว เพราะหลวงตารู้ว่าเศรษฐีบุญช่วยและชิงชัยมีแผนจะย้ายวัดออกไป เพื่อเอาที่ดินมาทำร้านสะดวกซื้อ
ชิงชัยพบศรีแพรในที่เปลี่ยวจึงปลุกปล้ำศรีแพรแต่เมินเข้ามาช่วยไว้ ทำให้นายพรและนางสดโกรธชิงชัยมาก ถึงกับเลิกความคิดที่จะให้ศรีแพรแต่งงานกับชิงชัย แต่ยังคงมีความตั้งใจจะให้ศรีแพรได้แต่งงานกับพวกข้าราชการอำเภอ
ที่เพิงพักอาศัยของทวนและเมิน มหาเฉื่อยนำข้าวก้นบาตรมาให้สองหนุ่มเวลาดึกๆ โดนผีหลอกเป็นประจำ ทำให้ทุกคนสงสัยว่าเดิมในป่าช้าวัดบ้านนาไม่เคยมีผี ผีมาจากไหน แต่คืนหนึ่ง ทั้งทวนและเมินก็โดนผีหลอกจนได้
เศรษฐีบุญช่วยรู้ว่าศรีไพรตั้งตัวเป็นผู้นำต่อต้านตน โดยหันมาทำนาแบบเก่า จึงหาทางบีบชาวบ้านที่เป็นลูกหนี้ให้เข้าพวก ต่อต้านวิธีการและความคิดของศรีไพร ชิงชัยคอยก่อกวนศรีไพรเวลาเรียกประชุมชาวนาเพื่อหาทางให้ชีวิตหลุดจากหนี้สิน ชิงชัยท้าให้ศรีไพรแข่งไถนา โดยให้ศรีไพรใช้ควาย แต่ตนเองใช้รถไถนา ศรีไพรต้องวางแผนให้แสนไปหลอกเจ๊กตงและเนี้ยวให้ปิดร้านไปทัวร์เมืองจีน ทำให้ไม่มีน้ำมันใส่รถไถ เนื่องจากบ้านนามีน้ำมันขายที่ร้านเจ๊กตงที่เดียวเท่านั้น สมุนของชิงชัยเอาน้ำมันพืชใส่ลงไปในเครื่องยนต์รถไถ โดยไม่รู้ว่าต้องนำน้ำมันพืชที่ใช้แล้วไปผ่านกระบวนการทำให้เป็น ไบโอดีเซลเสียก่อน ทำให้เครื่องรถไถพัง จนต้องพ่ายแพ้การแข่งขัน
ทวนและเมินจำต้องทำความดีกับศรีไพร ทั้งที่ต่างไม่ชอบหน้าศรีไพรจอมห้าว ต่างกลั่นแกล้งกันไปมาทุกครั้งที่มีโอกาส ทั้งนี้เพื่อที่จะจีบศรีแพรคนงามนั่นเอง สไบ สาวใช้ของเศรษฐีบุญช่วยซึ่งต่อมาได้กลายเป็นเมียเก็บของบุญช่วย แอบมีความสัมพันธ์กับชิงชัย ชิงชัยนำ จ่าสิน อดีตตำรวจชั่วเข้ามาคุมงานผิดกฎหมายในบ้านนา โดยชิงชัยวางแผนจะตั้งโรงงานผลิตยาบ้าและงานค้าอาวุธสงคราม เนื่องจากเศรษฐีบุญช่วยยึดได้ที่นาจำนวนมากจากลูกหนี้ซึ่งเป็นชาวนา ที่ต่างต้องเดือดร้อนมีแต่หนี้สินจนในที่สุดก็หมดตัว
ศรีไพรทำนาแบบดั้งเดิมโดยใช้แรงควายและแรงคน ทวนและเมินถูกใช้งานอย่างหนักเพื่อพิสูจน์ว่ามีความเป็นลูกผู้ชาย และมีความสามารถที่จะดูแลปกป้องศรีแพรหรือไม่ ทำให้ทวนและเมินเคียดแค้นศรีไพรยิ่งนัก แต่ทั้งสองก็ต้องทนทำความดีต่อศรีไพร เพื่อจะได้หัวใจของศรีแพรนั่นเอง
สไบชิงชังศรีแพร เพราะริษยาในความงดงามที่เป็นหนึ่ง ซึ่งศรีแพรยังมีตำแหน่งเป็นนางงามท้องถิ่น จึงวางแผนใช้สมุนไปฉุดศรีแพรมาย่ำยีให้อับอาย แต่เมินก็เข้าช่วยไว้อีกครั้งหนึ่ง ทำให้หัวใจของศรีแพรเอนเอียงไปทางเมิน ทวนร้อนใจรีบทำความดีกับศรีแพร แต่ทุกครั้งที่พยายามทำ กลับกลายเป็นว่าทวนช่วยศรีไพร ทั้งที่ทั้งสองเป็นไม้เบื่อไม้เมากัน
สุมิตร แขกขายผ้า ผู้หลงรักเนี้ยวแต่เนี้ยวไม่รักตอบ เริ่มพัฒนาตัวเองขึ้นเป็นคู่แข่งของเจ๊กตง ทำให้เจ๊กตงยิ่งโกรธแค้น บังคับให้เนี้ยวไปเข้าพวกกับเศรษฐีบุญช่วยเพื่อผลทางธุรกิจ แต่เนี้ยวไม่ยอมเพราะเนี้ยวหลงรักทวน จึงมาเข้าพวกกับศรีไพรเพื่อต่อต้านเศรษฐีบุญช่วย
บ้านนาเริ่มเกิดเหตุเดือดร้อน ลูกหลานชาวบ้านพากันติดยาเสพติด อิทธิพลของเศรษฐีบุญช่วยและชิงชัยแผ่ขยาย ชาวนามีแต่หนี้สินและต้องยินยอมให้เศรษฐีบุญช่วยยึดที่นา ทวนและเมินพยายามช่วยศรีไพรทำงานเพื่อชาวนา จนชาวนาเริ่มเห็นแนวทางของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่จะช่วยให้ชาวนาอยู่รอดได้อย่างยั่งยืนและหลุดพ้นหนี้สิน ด้วยการเปลี่ยนพฤติกรรมใหม่ตามแนวคิดของศรีไพร
งานผิดกฎหมายของเศรษฐีบุญช่วยและชิงชัย โดยมีจ่าสินเป็นผู้ดำเนินการ ถูกขัดขวางทุกครั้งจนเกิดความเสียหาย ทำให้ต่างสงสัยว่าจะมีสายลับที่เข้ามาล้วงความลับของตนเอง เศรษฐีบุญช่วยสั่งให้จ่าสินไปสืบว่าทวนและเมินหายไปไหนมาเกือบสิบปี จ่าสินสืบได้ความว่าทั้งสองถูกเกณฑ์ทหารไปรับใช้ชาติ จากนั้นก็หายตัวลึกลับ
เมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยว ชิงชัยเอารถเกี่ยวข้าวมาเกี่ยวข้าวของชาวนาที่เป็นหนี้ไปทั้งหมด เพื่อหักหนี้ค่าปุ๋ยค่ายาค่าสารเคมีต่าง ๆ จนหมดตัว ขณะที่ศรีไพรใช้แรงคนเก็บเกี่ยวแต่ได้ผลผลิตที่เป็นกอบเป็นกำ ศรีไพรได้โอกาสจึงชักชวนชาวบ้านให้กลับมาใช้วิธีดั้งเดิมที่พ่อแม่ปู่ย่าตายายเคยทำมา เมื่อชาวบ้านทนแรงบีบคั้นของเศรษฐีบุญช่วยไม่ไหว จึงกลับมาเข้าพวกกับศรีไพร
เศรษฐีบุญช่วยบีบให้ผู้ใหญ่บ้านลาออก เพื่อให้ชิงชัยเข้ารับตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านก่อนเป็นกำนัน ศรีไพรได้รับแรงยุจากชาวนาที่เห็นคุณค่าในตัวศรีไพรให้ลงสมัคร ทวนและเมินฉวยโอกาสนี้ช่วยหาเสียงเพื่อสร้างคะแนนนิยมในตัวศรีแพร จนศรีไพรได้รับการเลือกให้เป็นผู้นำชุมชน จากนั้นศรีไพรก็เริ่มทำงานพัฒนาตำบลบ้านนาด้วยการเริ่มพัฒนาความคิดของชาวนาเสียใหม่ จนทุกคนรวมตัวกันเป็นปึกแผ่นเพื่อต่อต้านอิทธิพลของเศรษฐีบุญช่วย
เศรษฐีบุญช่วยสั่งให้ชิงชัยเก็บศรีไพรเป็นการข่มขวัญชาวบ้าน ทวนเข้าช่วยชีวิตของศรีไพรไว้ ทำให้ศรีไพรเริ่มเห็นความดีในตัวทวน และทวนก็เริ่มมองเห็นความตั้งใจจริงและอุดมการณ์อันมุ่งมั่นของศรีไพร สาวห้าวที่ตนเองเคยชิงชังรังเกียจ ยายสดเริ่มเห็นความดีของทวนและเมินที่พยายามต่อสู้ร่วมกับชาวนามาเสมอ เศรษฐีบุญช่วยวางแผนเผาวัดเพื่อย้ายวัดไปอยู่ที่ใหม่ ตนเองจะได้ฮุบที่ดินมาสร้างศูนย์การค้าในบ้านนา เมินและทวนก็วิ่งฝ่ากองไฟเข้าไปช่วยหลวงตาและมหาเฉื่อยไว้ได้ ทำให้ศรีไพรเริ่มใจอ่อนกับทวนบ้างแล้ว
แต่กระนั้นนายพรก็ยังไม่ชอบหน้าทวนและเมิน คอยขัดขวางทั้งสองอยู่เสมอ สไบโกรธแค้นที่ใครๆ ก็ไปรุมรักศรีแพร จึงดักเอาน้ำกรดสาดหน้าศรีแพรให้เสียโฉม แต่เป็นวันฝนตก ทางลื่น สไบกลับลื่นล้มขณะกำลังจะสาดหน้าศรีแพร น้ำกรดราดรดตนเองจนแขนเป็นแผลเหวอะวะ เข้าทำนองให้ทุกข์แก่ท่านทุกข์นั้นถึงตัวเอง
ชิงชัยเตรียมส่งอาวุธ พร้อมเริ่มผลิตยาบ้าในโรงงานที่ซ่อนไว้กลางป่าละเมาะของหมู่บ้าน ตำรวจเข้าทลาย จับของกลางได้ แต่จ่าสินและชิงชัยหนีไปได้ ทวนและเมินตามไปจับตัวทั้งสองได้ ในที่สุด ความจริงก็ปรากฏว่า ทวนคือ "ร้อยตำรวจเอกประทวน" แห่งกองตำรวจพิเศษ มาสืบคดีเรื่องยาเสพติด ส่วนเมินคือ "ร้อยเอกประเมิน" แห่งกองกำลังปราบปรามการก่อการร้ายสากล มาสืบจับอาวุธเถื่อนที่บ้านนา
นายสดเลิกรังเกียจเมินและทวน เมื่อเห็นว่าทั้งสองเป็นคนดี ไม่ได้ไปติดคุก แต่หลวงตาส่งไปเรียนและรับราชการรับใช้ชาติ หลังจากเสร็จสิ้นภารกิจเกณฑ์ทหาร หลวงตารู้ดีแต่ไม่พูด แกล้งทำเป็นหูตึง ส่วนผีในป่าช้าก็ถูกจับได้ว่าเป็นคนของหน่วยข่าวกรองที่ปลอมตัวมาสืบคดีเช่นกัน
นายพรและนางสดยอมให้เมินแต่งงานกับศรีแพรได้ และทวนก็ขอความรักต่อศรีไพร เนี้ยวผิดหวัง หันไปแต่งงานกับสุมิตรซึ่งบัดนี้ตั้งร้านสะดวกซื้ออยู่ใกล้ๆร้านขายของชำของเจ๊กตง ทำให้เจ๊กตงคั่งแค้นยิ่งนักที่คู่แข่งทางการค้าคนสำคัญ กลับกลายมาเป็นลูกเขยของตนเอง
รายชื่อนักแสดงนำ
วงศกร ปรมัตถากร แสดงเป็น ทวน
ฝนทิพย์ วัชรตระกูล แสดงเป็น ศรีไพร
ธนพล นิ่มทัยสุข แสดงเป็น เมิน
ภัทรธิดา พัชรวีระพงษ์ แสดงเป็น ศรีแพร
ทศพร รถกิจ แสดงเป็น สุมิตร
นัทธินันท์ กุมชพร แสดงเป็น เนี้ยว
ไพโรจน์ สังวริบุตร แสดงเป็น พร
ปภัสรา เตชะไพบูลย์ แสดงเป็น สด
ธีระธันญ์ ขจรชัยเดชาวัฒน์ แสดงเป็น แสน
นนทพันธ์ ใจกันทา แสดงเป็น ชิงชัย
อรวรรษา ฐานวิเศษ แสดงเป็น สไบ
ศรศิลป์ มณีวรรณ์ แสดงเป็น ชาริณี
ประกาศิต โบสุวรรณ แสดงเป็น เศรษฐีบุญช่วย
เทพ โพธิ์งาม แสดงเป็น หลวงตา
เด๋อ ดอกสะเดา แสดงเป็น มหาเฉื่อย
แอนนา มกจ๊ก แสดงเป็น เจ๊กตง
ชูษี เชิญยิ้ม แสดงเป็น หมอก
เหลือเฟือ มกจ๊ก แสดงเป็น ทอก
ชาลี กรรณสูต แสดงเป็น จ่าสิน
ณรัฐ พัฒนาพงศ์ชัย แสดงเป็น หลิม
จิณณะ จอมขันเงิน แสดงเป็น เลิศ
ดนยา รัตนธาดา แสดงเป็น น.ส.แหว่ง
ทับ ท่ากระดาน แสดงเป็น ผีขอทาน