“ภาวะการขาดออกซิเจนของกระจกตา” ทำไมดวงตาจึงต้องการออกซิเจน?
แน่นอนว่าความสามารถในการมองเห็นเป็นเรื่องจำเป็นยิ่งยวดในการใช้ชีวิต ดังนั้น อาการหรือความผิดปรกติที่เกิดขึ้นกับสุขภาพดวงตาจึงต้องการความดูแลเอาใจใส่อย่างทันท่วงที อย่างไรก็ดี อาการบางอย่างอาจสังเกตเห็นได้ทันที ในขณะที่ความผิดปรกติทางสายตาบางอย่างอาจต้องใช้เวลานานนับปีกว่าจะแสดงอาการ ซึ่งเมื่อถึงเวลานั้นแล้วอาจยากเกินเยียวยา
ภาวะการขาดออกซิเจนของกระจกตา (cornea oxygen deficiency) ถือเป็นปัญหาหนึ่งในนั้น ซึ่งเป็นอาการที่เกิดกับผู้ใส่คอนแทกต์เลนส์ที่มีค่าการส่งผ่านออกซิเจนสู่กระจกตาได้น้อยหรือไม่ส่งผ่านออกซิเจนเลย โดยทั่วไปแล้ว ผู้ใส่คอนแทกเลนส์มักรู้สึกไม่สบายตาเมื่อใส่ติดต่อกันนานๆในแต่ละวัน โดยผลสำรวจจาก ซีบาวิชั่น แสดงให้เห็นว่า กว่าร้อยละ 70 ของผู้ใส่คอนแทกต์เลนส์ รู้สึกระคายเคืองจากการใส่คอนแทกต์เลนส์ แต่ไม่เคยปรึกษาอาการดังกล่าวกับผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลสุขภาพตา ในขณะที่ร้อยละ 72 ประสบกับความรู้สึกไม่สบายตาในระดับที่แตกต่างกันไปในช่วงปลายวัน
อย่างไรก็ดี แม้ว่าจะมีรายงานที่แสดงให้เห็นว่ามีผู้รู้สึกระคายเคืองและไม่สบายตาจากการใส่คอนแทกต์เลนส์ แต่กลับมีผู้ใส่คอนแทกต์เลนส์จำนวนน้อยมากที่ตระหนักว่าอาการเล็กน้อยเหล่านี้อาจส่งผลกระทบที่ใหญ่หลวงต่อสุขภาพกระจกตา ผู้ใส่คอนแทกต์เลนส์หลายคนยังเลือกซื้อคอนแทกต์เลนส์จากความชัดเจนในการมองเห็นและความสบายตา โดยไม่คำนึงถึงประสิทธิภาพในการส่งผ่านออกซิเจน ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่สำคัญอย่างยิ่ง
คอนแทกต์เลนส์ประเภทนิ่มส่วนมากซึ่งใช้วัสดุธรรมดา (HEMA) หรือวัสดุไฮโดรเจล จะให้ประสิทธิภาพการส่งผ่านออกซิเจนที่ต่ำ ซึ่งนำไปสู่ภาวะกระจกตาขาดออกซิเจน (hypoxia) และหากไม่ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสม ก็อาจลุกลามไปสู่ความผิดปรกติที่ชั้นอื่นๆของกระจกตา ซึ่งอาจเป็นได้ตั้งแต่เกิด microcyst หรืออาการตาแดง
จำนวนเซลล์กระจกตาที่ลดลงและมีขนาดเล็กใหญ่แตกต่างกันมาก (polymegethism) เป็นอาการที่สำคัญอีกประการหนึ่ง โดยจะส่งผลกระทบต่อเซลล์ชั้นในสุด (endothelium) ซึ่งประกอบด้วยเซลล์นับพันเซลล์ที่มีขนาดและรูปร่างใกล้เคียงกัน เนื่องจากเซลล์ชั้นในสุดนี้ไม่มีการผลิตเซลล์ขึ้นใหม่ เมื่อเซลล์ในชั้นนี้ตาย เซลล์ข้างเคียงก็จะขยายขนาดเพื่อครอบคลุมพื้นที่ของเซลล์ที่ตายไป โดยเซลล์ชั้นในนี้จะมีจำนวนลดลงตามอายุที่เพิ่มขึ้น รวมถึงขนาดและรูปร่างของเซลล์ที่จะยิ่งแตกต่างกันมากขึ้น
อาการของจำนวนเซลล์กระจกตาที่ลดลงและมีขนาดเล็กใหญ่แตกต่างกันมากนี้จะยิ่งกระตุ้นความเสื่อมของกระจกตา อาการขาดออกซิเจนของกระจกตาเป็นเวลานานจะยิ่งเร่งให้เกิดอาการดังกล่าวเร็วกว่าปรกติ โดยเรียกอาการเช่นนี้ว่า “ภาวะกระจกตาชราเกินวัย” ซึ่งผลในระยะสั้นนั้น อาจเกิดความรู้สึกระคายเคืองไม่สบายตาขณะใส่คอนแทกต์เลนส์ และผลในระยะยาวคืออาจไม่สามารถใส่คอนแทกต์เลนส์ได้ หรือมองเห็นภาพพร่ามัว ไม่ชัดเจน
ผู้ใส่คอนแทกต์เลนส์สามารถป้องกันการเกิดภาวะกระจกตาชราเกินวัยได้ โดยเลือกใส่คอนแทกต์เลนส์ที่มีคุณสมบัติในการส่งผ่านออกซิเจนสู่กระจกตาได้มากขึ้น ซึ่งผลการวิจัยได้แสดงให้เห็นว่าคอนแทกต์เลนส์ที่มีค่าการซึมผ่านของออกซิเจนต่อความหนาของคอนแทกต์เลนส์ (Dk/t) มากกว่า 125 สามารถใส่เป็นระยะเวลานานได้อย่างปลอดภัย โดยปราศจากความเสี่ยงในการเกิดภาวะกระจกตาขาดออกซิเจน โดยคอนแทกต์เลนส์วัสดุซิลิโคนไฮโดรเจลไม่เพียงมีคุณสมบัติดังกล่าว แต่ยังสามารถใส่ได้ยาวนานโดยไม่ก่อให้เกิดอาการระคายเคืองหรือไม่สบายตาอีกด้วย
